Ας δούμε λοιπόν κάποια στοιχεία σχετικά με την θέση της γυναίκας στις Ινδιάνικες φυλές της Βορείου Αμερικής, όπως σώθηκαν ως τα σήμερα αφ’ ενός απ’ την προφορική παράδοση και αφ’ ετέρου απ’ τις όποιες αντικειμενικές καταγραφές λευκών μελετητών.
Οι Ινδιάνικες φυλές, ως κομμάτι του απολίτιστου κόσμου, ζούσαν και αυτές διαπνεόμενες από την αύρα της κοινοκτημοσύνης, της αλληλοβοήθειας και του αλληλοσεβασμού, αιώνες ή και χιλιετίες ακόμη πριν οι Λένιν και οι Τρότσκι της πολιτισμένης Ευρώπης μετατρέψουν τις φυσικές αυτές αρετές σε αιματοβαμμένο κουρελόπανο.
Απολάμβαναν ανεμπόδιστα την πληρότητα και την αρμονία τους μέσα στον φυσικό κόσμο, δίχως την πολιτική, τους –ισμούς και τις ιδεολογίες να βρωμίζουν τις στιγμές τους.
Οι οικογένειες, λοιπόν, των Ινδιάνων ήταν ευρείες και πολυμελείς. Περιελάμβαναν έτσι, εκτός απ’ το ζευγάρι και τα τέκνα του, τις θείες, τους θείους, τις γιαγιάδες και τους παππούδες που ζούσαν όλοι μαζί.
Επί παραδείγματι, στις φυλές των Ζούνι –όπου ζούσαν νοτιοδυτικά και ήταν κυρίως καλλιεργητές- τα μεγάλα αυτά σόγια βασίζονταν κυρίως στη συνεισφορά των γυναικών. Είναι πολύ πιθανόν ότι την ευθύνη και τον πρώτο λόγο για τον σπίτι τον είχαν αυτές.
Η σοδειά ανήκε στις οικογένειες και τα θηλυκά μέλη της διέθεταν ίσα δικαιώματα πάνω στα παραγόμενα προϊόντα. Έτσι, μια γυναίκα ένοιωθε περισσότερο ασφαλής, μιας και δεν ήταν αναγκασμένη από καμμία πολιτισμική σύμβαση να αφήσει την οικογένεια που μεγάλωσε και επίσης όποτε το επιθυμούσε διατηρούσε το δικαίωμα να χωρίσει τον άντρα της, κρατώντας μάλιστα εκείνη το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινής τους περιουσίας.
Οι γυναίκες των κεντροδυτικών φυλών μπορεί να μην εργάζονταν στους αγρούς, μιας και διαβιούσαν σε κοινότητες κυνηγών, ωστόσο κατείχαν ιδιαιτέρως σημαντική θέση μέσα στη φυλή ως θεραπεύτριες, βοτανολόγοι ή ακόμη και ιερά πρόσωπα, εις θέσιν να δίνουν συμβουλές.
Όταν μάλιστα απεβίωναν οι αρσενικοί αρχηγοί μιας τέτοιας ομάδας Ινδιάνων, αναγορευόταν συχνά φύλαρχος μια γυναίκα. Εκπαιδεύονταν στον χειρισμό τόξων και είχαν στην κατοχή τους μαχαίρια, επειδή σύμφωνα με τα αρχέγονα έθιμα των Ινδιάνων Sioux[2] μια γυναίκα έπρεπε να γνωρίζει πώς να προστατεύει τον εαυτό της από μια επίθεση.
Η τελετή εφηβείας των θηλυκών μελών των Siouxπεριελάμβανε και έναν σπάνιας ομορφιάς λόγο, τον οποίο και παραθέτουμε: Περπάτα στον δρόμο της αρετής, κόρη μου, και τα κοπάδια των βουβαλιών, πλατιά και σκοτεινά σαν σύννεφα που κινούνται πάνω από το λιβάδι, θα σε ακολουθήσουν…
Να κάνεις πάντα το καθήκον σου, να δείχνεις σεβασμό, να είσαι ευγενική και σεμνή, κόρη μου. Και να περπατάς περήφανα. Αν χαθεί η περηφάνια και η αρετή των γυναικών, τότε, όταν έρθει η άνοιξη, τα μονοπάτια των βουβαλιών θα χορταριάσουν. Να αντλείς δύναμη απ’ την ζεστή καρδιά της γης. Κανένας λαός δεν αφανίζεται παρά μόνο όταν εξασθενίσουν και ατιμαστούν οι γυναίκες τους…
Για την σημασία και την θέση της γυναίκας στην Συνομοσπονδία των Ιροκουά (Μοϊκανοί, Ονέιδα, Ονοντάγκα, Καγιούγκα, Σενέκα) έχουμε ήδη αναφερθεί. Ας θυμίσουμε ωστόσο πως οι άνδρες ήταν αυτοί που προσχωρούσαν στις οικογένειες των γυναικών και ότι μια γυναίκα είχε κάθε δικαίωμα να χωρίσει τον άνδρα της.
Το έπραττε αν το επιθυμούσε με έναν απλούστατο τρόπο∙ πετούσε τα πράγματά του έξω απ’ το τίπις και ο γάμος λάμβανε τέλος.
Ας μην λησμονούμε την κατάσταση στην οποία βρισκόταν η γυναίκα στην πολιτισμένη Ευρώπη την ίδια περίοδο∙ αντιμετωπιζόταν από το κράτος και την εκκλησία περισσότερο ως χρηστικό αντικείμενο και ελάχιστα ως ανθρώπινο πλάσμα.
Όφειλε να δουλεύει το ίδιο σκληρά με τον άνδρα ενώ δεν πληρωνόταν ούτε τα μισά, δεν διατηρούσε ουσιαστικά κανένα δικαίωμα[3] και η γνώμη της μετρούσε όσο και αυτή ενός σκύλου, δεν όριζε επ’ ουδενί την ερωτική της ζωή και τεκνοποιούσε ως συνήθως δίχως την συναίνεση της.
Η παρουσία της στην γη, ακόμη και θεσμικά, θεωρούνταν κατώτερη από αυτή του άνδρα. Και αλοίμονο αν ξεπρόβαλε απ’ τα αυστηρώς καθορισμένα ιμάτια της λίγη σάρκα∙ όλη η διαστροφή της χριστιανικής ηθικής θα έπεφτε σαν αμόνι στο κεφάλι της.
Αυτοί που θεώρησαν τις Ινδιάνικες φυλές κατώτερες και τις αφάνισαν με το σπαθί, το αλκοόλ, τις αρρώστιες και το ευαγγέλιο, είναι οι ίδιοι που εκτός των άλλων, την ίδια περίοδο, βασάνιζαν και έκαιγαν στην πυρά γυναίκες ως μάγισσες.
Είναι οι ίδιοι κρατιστές που λίγο αργότερα, τον καιρό της λεγόμενης βιομηχανικής επανάστασης, ανάγκαζαν τις γυναίκες να δουλεύουν ολημερίς στα εργοστάσια για ένα ξεροκόμματο και να πεθαίνουν από τις άθλιες, αποπνιχτικές συνθήκες.
Δεν αποτελούσαν, λοιπόν, καλό παράδειγμα οι ελεύθερες Ινδιάνες, που έκαναν έρωτα όποτε ήθελαν και δεν ντρέπονταν για το σώμα τους, που συμμετείχαν στις αποφάσεις τής κοινότητας και έχαιραν εκτίμησης και σεβασμού.
Γι’ αυτό και ο σταυρός γκρέμισε τα τοτέμ, τα γρανάζια κατάπιαν τα κοκάλινα εργαλεία, τα επαναληπτικά τυφέκια έκοψαν την χορδή του τόξου. Ωστόσο, η ύλη δεν μπορεί να καθυποτάξει την μνήμη∙ αυτή σε πείσμα των καιρών θα τρέχει ανεμπόδιστα στα λιβάδια που δεν είναι καλλιέργειες, στο Ινδιάνικο συμβούλιο που δεν είναι κοινοβούλιο, στο χορό των Φαντασμάτων[5] που δεν είναι εφήμερη μουσική «επιτυχία» των πολυεθνικών.
