Τριάντα τέσσερα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ιστορική (πρώτη) νίκη του ΠΑΣΟΚ στις εθνικές εκλογές του 1981, με τον Ανδρέα Παπανδρέου να κάνει την «μεγάλη αλλαγή» κερδίζοντας το 48,06% του εκλογικού σώματος, ενώ τότε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν βρισκόταν καν στον πολιτικό χάρτη.
Τις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981, που διεξήχθησαν από την κυβέρνηση του Γ. Ράλλη, τις κέρδισε ο Ανδρέας Παπανδρέου, με ευρεία κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Στη Βουλή τότε μπήκαν μόνο τρία κόμματα που έλαβαν:
Το ΠΑΣΟΚ με 48,07% κατέλαβε 172 έδρες, η ΝΔ με 35,87% των ψήφων κατέλαβε 115 έδρες και το ΚΚΕ με 10,93% 13 έδρες. Τα υπόλοιπα κόμματα που συμμετείχαν δεν κατάφεραν να εκλέξουν κανένα βουλευτή, ενώ ο «πατέρας» του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ Εσωτερικού με τον Λεωνίδα Κύρκο, έλαβε 1,37% και δεν κατόρθωσε να μπει στη Βουλή.
Η πρώτη πολιτική συγκέντρωση έγινε στις 5 Σεπτεμβρίου στην Πάτρα από τον Α. Παπανδρέου ανοίγοντας την αυλαία. Η ΝΔ έκανε την πρώτη μεγάλη συγκέντρωση της στις 20 Σεπτεμβρίου στην Θεσσαλονίκη, Σε αυτές τις προεκλογικές ομιλίες της ΝΔ ειπώθηκε το ιστορικό «Δεν θέλω ου» από τον Γεώργιο Ράλλη αλλά και το γνωστό σύνθημα του ΠΑΣΟΚ Αλλαγή. Η πρώτη προεκλογική ομιλία του ΚΚΕ ήταν στον Βόλο αντίστοιχες ομιλίες έγιναν και από το ΚΟΔΗΣΟ-ΚΑΕ αλλά και την ΕΔΗΚ.
Επεισόδια μεταξύ των οπαδών ΠΑΣΟΚ και ΝΔ έγιναν σε δύο πόλεις, στις 10 και 11 Οκτωβρίου. Ο Ανδρέας Παπανδρέου έχοντας στον εξώστη και τον Φελίπε Γκονθάλεθ μιλούσε στην «γαλάζια» Θεσσαλονίκη, ενώ στο «πράσινο» Ηράκλειο Κρήτης μιλούσε ο Γεώργιος Ράλλης.
Ο απελευθερωτής Γεώργιος Παπανδρέου
Για τον Ανδρέα Παπανδρέου η ημερομηνία των εκλογών (18 Οκτωβρίου) ήταν συναισθηματικά φορτισμένη, καθώς ακριβώς 37 χρόνια πριν, στις 18 Οκτωβρίου 1944, ο πατέρας του Γεώργιος Παπανδρέου είχε εισέλθει απελευθερωτής στην Αθήνα ως Πρωθυπουργός της ελεύθερης ελληνικής κυβέρνησης (στην οποία συμμετείχαν και υπουργοί του ΕΑΜ), όπου είχε υψώσει την γαλανόλευκη στην Ακρόπολη, και στη συνέχεια στην Πλατεία Συντάγματος εκφώνησε τον ιστορικό «λόγο της απελευθέρωσης» ενώ οι Αθηναίοι τον αποθέωναν. Η 18η Οκτωβρίου 1944 ήταν η κορυφαία στιγμή του Γεωργίου Παπανδρέου και η 18η Οκτωβρίου 1981 η κουρυφαία στιγμή του υιού του. Μάλιστα, το κομμάτι του Τύπου που ήταν φιλικά προσκείμενο στο ΠΑΣΟΚ παρομοίαζε την απελευθέρωση των Ελλήνων από τη Δεξιά με την απελευθέρωση του 1944 από τους Ναζί.
Όπως έγραφε ο διεθνής τύπος και όπως συνομολογήθη από κάθε πολιτική και κονωνική πλευρά, οι εκλογές της 18.10.1981 υπήρξαν ένα «πρότυπο γνησιότητας και ειλικρίνειας της εκφράσεως του Ελληνικού Λαού».
Για πρώτη φορά έγινε χρήση computer και διαφωτιστικών εντύπων για τους δικαστικούς αντιπροσώπους. Επίσης, για πρώτη φορά έγινε ανάλυση κατά τη διάρκεια των εκλογών των μερικών ή γενικών αποτελεσμάτων με εικόνες. Ταυτόχρονα έγιναν ακριβείς μετρήσεις για το χρόνο που θα χρειάζονταν οι ψηφοφόροι να ψηφίσουν, και την «ροή τους στο τμήμα τους».
Την ίδια ημέρα πραγματοποιήθηκαν και οι εκλογές για την Ευρωβουλή, που και αυτές διεξήχθησαν με απολύτη ομαλότητα. Δυτικό πρακτορείων εγραφε » οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν κατά μοναδικόν και άψογο τρόπον» γιατί «υπήρχαν πολλά και λεπτά θέματα να αντιμετωπιστούν.»
Μόλις διαφάνηκε η επικράτηση του ΠΑΣΟΚ στις βουλευτικές εκλογές, ο Ράλλης συνεχάρη τον Παπανδρέου για τη νίκη του και τις επόμενες ημέρες έγινε ομαλά η παράδοση της εξουσίας. Επτά χρόνια μετά την αποκατάσταση των θεσμών, η ομαλή κυβερνητική αλλαγή του 1981 αποδείκνυε με τον πιο περίτρανο τρόπο την οριστική εδραίωση της δημοκρατίας στην Ελλάδα.