Η συστηματική γυμναστική μπορεί να μας προστατεύει από τη γρίπη και τις άλλες ιώσεις της εποχής επειδή καταπονεί κατ’ επανάληψιν το ανοσοποιητικό σύστημα με αποτέλεσμα να το κάνει να λειτουργεί πιο αποδοτικά, σύμφωνα με νέα μελέτη.Παρότι η μελέτη διεξήχθη σε πειραματόζωα, τα ευρήματά της πιθανότατα ισχύουν και για τους ανθρώπους, τονίζουν οι ερευνητές.Το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά στις επιθέσεις των μικροβίων και των ιών, ενεργοποιώντας διάφορα κύτταρα. Ορισμένα από αυτά δεν καταπολεμούν άμεσα τους παθογόνους μικροοργανισμούς, αλλά διεγείρουν τη φλεγμονή ούτως ώστε να μπορέσει το σώμα να αυτοϊαθεί από τις βλάβες που υφίσταται κατά τη διάρκεια της μάχης μαζί τους.
Το πρόβλημα είναι ότι η φλεγμονή εύκολα βγαίνει εκτός ελέγχου και, αν συμβεί αυτό, θα προκληθούν στους ιστούς περισσότερες βλάβες από εκείνες που επρόκειτο να επουλώσει.
Οι επιστήμονες προσπαθούσαν επί δεκαετίες να βρουν γιατί και πότε συμβαίνει αυτό και ένα από τα ευρήματά τους ήταν ότι συμμετέχουν τα κύτταρα του σωματικού λίπους, τα οποία είναι εξαιρετικά πεπειραμένα στην παραγωγή ουσιών που ευνοούν τη φλεγμονή.
Ωστόσο τα λιπώδη κύτταρα συχνά παράγουν τις ουσίες αυτές σε ποσότητες μεγαλύτερες από εκείνες που απαιτούνται για την καταπολέμηση των μικροβίων, ενώ σε μερικές περιπτώσεις ενεργοποιούνται ακόμα και όταν δεν λαμβάνουν μήνυμα από το ανοσοποιητικό ότι δέχεται επίθεση, με τελικό επακόλουθο μειωμένη ανοσία στις επιθέσεις ιών και βακτηρίων.
Εξαιτίας των συσχετίσεων ανάμεσα στα λιπώδη κύτταρα και στην ανοσοποιητική αντίδραση, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Chosun στη Νότια Κορέα και άλλα ερευνητικά ιδρύματα αναρωτήθηκαν αν η άσκηση θα μπορούσε να βοηθήσει την κατάσταση, διότι σε γενικές γραμμές μειώνει το ποσοστό λιπώδους ιστού στο σώμα και μεταβάλλει τα επίπεδα της φλεγμονής.
Η μελέτη
Στη σχετική μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στην επιθεώρηση «Scientific Reports», εξέτασαν 28 ποντίκια, τα μισά από τα οποία δεν γυμνάζονταν καθόλου και τα υπόλοιπα αφήνονταν να κολυμπούν σε χλιαρό νερό επί 10 λεπτά κάθε φορά, πέντε ημέρες την εβδομάδα, για τρεις εβδομάδες.
Επειδή τα ποντίκια δεν είναι εκ φύσεως κολυμβητές, το κολύμπι αντιστοιχούσε σε μέτριας έντασης άσκηση γι’ αυτά – το αντίστοιχό της στους ανθρώπους θα ήταν περίπου 30 λεπτά τζόγκινγκ κάθε φορά.
Κατά τη διάρκεια των τριών εβδομάδων οι ερευνητές έκαναν τακτικά αιματολογικές εξετάσεις στα ποντίκια για να παρακολουθούν τους δείκτες της φλεγμονής οι οποίοι, όπως ήταν αναμενόμενο, αυξάνονταν στα ζώα που κολυμπούσαν διότι έπρεπε να επιδιορθωθούν οι βλάβες της άσκησης στους μυς τους.
Οταν όμως εξέθεσαν γυμνασμένα και αγύμναστα ζώα στο βακτήριο σταφυλόκοκκος που προσβάλλει και τους πνεύμονες, η ανοσοποιητική αντίδραση μεταξύ τους είχε σημαντικές διαφορές: στα αγύμναστα ζώα υπήρχε κατακόρυφη αύξηση στα κύτταρα που ευνοούν τη φλεγμονή, ενώ στα γυμνασμένα ποντίκια ήταν αυξημένη η παραγωγή ενός είδος αντιμικροβιακών ανοσοκυττάρων που σκοτώνουν απευθείας τα μικρόβια.
Επιπλέον, τα γυμνασμένα ζώα δεν εκδήλωσαν τόσο έντονα συμπτώματα λοίμωξης όπως τα αγύμναστα, ενώ υπέστησαν και λιγότερες πνευμονικές βλάβες.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι αυτό οφείλεται στο ότι τα επανειλημμένα μικροτραύματα της άσκησης στους μυς εξοικείωσαν το ανοσοποιητικό των ζώων στις βλάβες και το εκπαίδευσαν να αντιδρά με μελετημένο και αποτελεσματικό τρόπο, ενώ ταυτοχρόνως μείωσαν τα λιπώδη κύτταρα και επομένως τη συχνά ανεξέλεγκτη φλεγμονή.
Βέβαια, τα ζώα δεν είναι άνθρωποι. Ωστόσο ο επικεφαλής ερευνητής δρ Γουνκγιούνγκ Παρκ, καθηγητής Βιοϊατρικής Επιστήμης στο Chosun, εκτιμά ότι και σε εμάς συμβαίνει το ίδιο. «Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η μακροχρόνια, συστηματική άσκηση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τις άμυνες του οργανισμού» είπε, «ιδίως εναντίον ιογενών λοιμώξεων όπως η γρίπη και οι ιώσεις».
