Τα πάνω κάτω έφερε η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία κρίνεται παράνομος ο υπολογισμός του ΕΝΦΙΑ σε τέσσερις περιοχές της χώρας καθώς δεν προσμετρήθηκαν ειδικά στοιχεία για τον προσδιορισμό των αντικειμενικών αξιών. Στην πράξη, με βάση το σκεπτικό της απόφασης που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του ΣτΕ, το υπουργείο Οικονομικών είναι υποχρεωμένο μέσα σε 45 μέρες, έως τις 31.12.2016, να αλλάξει αντικειμενικές τιμές στις 4 συγκεκριμένες περιοχές (Φιλοθέης, Ψυχικού, Βουτζά και Δελφών Αμφίσσης) των οποίων οι δήμοι προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη.
Κατά προέκταση όμως, όπως απορρέει από την απόφαση, θα όφειλε να πράξει το ίδιο και για δεκάδες άλλες -ακριβές κατά βάση- περιοχές της χώρας (Βουλιαγμένη, Γλυφάδα, Βάρκιζα, Εκάλη, Μύκονος κλπ) όπου οι αντικειμενικές τιμές ζώνης φτάνουν ή ξεπερνούν και τις 4.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, επειδή το υπουργείο Οικονομικών τον Μάιο του 2015 επέλεξε να τις αφήσει αμείωτες, με πολιτικά κριτήρια και παραβλέποντας την κρίση στην κτηματαγορά. Ενδεχομένως θα πρέπει όμως και να εφαρμόσει το ίδιο και για όλες τις άλλες όπου δεν έλαβε υπόψη τις υποδείξεις των τοπικών φορέων, όπως απαιτείται σύμφωνα με την απόφαση.
Οι δικαστές, επικαλούμενοι λόγους ευρύτερου δημοσίου συμφέροντος (κρατικός προϋπολογισμός), έκριναν ότι η ακύρωση των αντικειμενικών αξιών έχει ισχύ από τον Ιούνιο του 2016 που έφτασε η υπόθεση στο ΣτΕ, και όχι από τον Μάιο του 2015 ή ούτε καν από 1.1.2016 που ίσχυαν οι νέες τιμές. Αν το έκανε αυτό, ο ΕΝΦΙΑ του 2016 που υπολογίζεται στην τιμή ζώνη που ίσχυε την 1η Ιανουαρίου θα έβγαινε άκυρος και θα έπρεπε να επιστραφούν χρήματα στους πολίτες. Επίσης θα έβγαινε άκυρος και ο φόρος μεταβίβασης για αγοραπωλησίες μετά τον Μάιο του 2015. Δικαίωμα επιστροφής φόρου μεταβίβασης θα έχουν μόνον οι ιδιοκτήτες ακινήτων που άλλαξαν χέρια μετά τις 8.6.2016, ημερομηνία δηλαδή που έφτασαν οι υποθέσεις να συζητηθούν στο δικαστήριο.
Αν αλλάξουν οι αντικειμενικές έως την 31.12.2016, όπως απαιτεί το δικαστήριο, τότε ο ΕΝΦΙΑ του 2017 θα υπολογιστεί στις τιμές που θα ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου. Ούτε έτσι όμως προκύπτει πως θα δουν μείωση του ΕΝΦΙΑ οι ιδιοκτήτες, γιατί και μετά την αλλαγή αυτή, το υπουργείο Οικονομικών θα μπορεί να αλλάξει τα ποσά και τους συντελεστές υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, ώστε το τελικό ποσό φόρου να είναι και πάλι αυτό που το ίδιο επιθυμεί.
Αν όμως οι αντικειμενικές άλλαζαν παντού όπου δεν είχαν αλλάξει τον Μάιο του 2015, τότε ίσως προέκυπταν, αντί για μειώσεις, αυξήσεις ΕΝΦΙΑ και φόρου μεταβίβασης. Και αυτό ισχύει για τις θεωρητικά πιο υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας όπου, επίσης με πολιτικά κριτήρια, το υπουργείο Οικονομικών τις άφησε αμετάβλητες, επειδή –με οικονομικά κριτήρια- η αξία των περιοχών αυτών έχει ανέβει και θα έφταναν αυξημένα εκκαθαριστικά σε περιοχές όπως το Πέραμα και η Δραπετσών.
Ίσως τελικά οι μόνοι που μπορεί να χρειαστεί να επιστρέψουν χρήματα στους ιδιοκτήτες ακινήτων, να αποδειχθούν οι ίδιοι οι δήμοι που προσέφυγαν, εφόσον εισπράττουν δημοτικά τέλη με βάση την αντικειμενική τιμή που ενδεχομένως τώρα να μειωθεί αναδρομικά από τις 8.6.2016.
Σε άλλες περιπτώσεις πάντως στο παρελθόν, όπως προ διετίας περίπου, το ΣτΕ επέτρεπε στους ιδιοκτήτες να ζητήσουν χρήματα πίσω από την εφορία. Αν και ο ΕΝΦΙΑ δεν μειώθηκε, κάτοικοι του Ψυχικού και της Φιλόθεης που είχαν πληρώσει αδικαιολόγητα υψηλό ΦΑΠ φόρους, είχαν δικαίωμα να πάρουν πίσω τα λεφτά τους. Τότε το υπουργείο Οικονομικών κατέφυγε στη λύση του συμψηφισμού των ποσών του ΦΑΠ, λόγω επανυπολογισμού των φορολογητέων αξιών των ακινήτων τους σε χαμηλότερα επίπεδα, με μελλοντικές οφειλές τους -αποκλειστικά όμως από φόρους ακινήτων και όχι από φόρους εισοδήματος κλπ.
Από τις όποιες αλλαγές γίνουν έως 31 Δεκεμβρίου του 2016 στις αντικειμενικές αξίες ενδέχεται να υπάρξουν αλλαγές στα τεκμήρια αλλά, όπως όλα δείχνουν, τα τυχόν οφέλη θα περιοριστούν και αυτά στις δηλώσεις φόρου εισοδήματος του 2017 που θα υποβληθούν το 2018.
