Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, «το απεχθές χρέος, επίσης γνωστό ως παράνομο χρέος, είναι μία νομική θεωρία σύμφωνα με την οποία το εθνικό χρέος που έχει δημιουργηθεί από ένα καθεστώς για λόγους που δεν εξυπηρετούν τα εθνικά συμφέροντα, δεν πρέπει να είναι εκτελέσιμο. Επομένως, τέτοιου είδους χρέη θεωρούνται από αυτή τη θεωρία προσωπικά χρέη του καθεστώτος που τα δημιούργησε και όχι κρατικά χρέη. Κατά κάποιον τρόπο, η έννοια είναι ανάλογη με τη μη εγκυρότητα των συμβολαίων που υπογράφονται υπό συνθήκες εξαναγκασμού». Δεν είναι τυχαίο ότι το χρησιμοποίησαν, τον όρο και τη λογική αυτού οι ΗΠΑ το 1898 όταν προσάρτησαν την Κούβα και δεν πλήρωσαν σεντ από το χρέος της νήσου.
Πάμε τώρα στο 1936. 4 Αυγούστου 1936 ο Ιωάννης Μεταξάς εγκαθιδρύει τη δικτατορία του. Η Ελλάδα είχε συνάψει δανειακή σύμβαση με τη βελγική τράπεζα «Societe Commerciale de Belgique». Ο Μεταξάς αρνήθηκε να προχωρήσει στην αποπληρωμή του.
Η βελγική κυβέρνηση τότε προσέφυγε στην Κοινωνία των Εθνών και συγκεκριμένα στο Διεθνές Δικαστήριο που είχε ιδρύσει, για να διεκδικήσει τα χρήματά της. Το υπόμνημα της Ελλάδας προκαλεί εντύπωση.
«Ἡ Κυβέρνηση τῆς Ἑλλάδος, ἀνήσυχη γιὰ τὰ ζωτικὰ συμφέροντα τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καὶ γιὰ τὴ διοίκηση, τὴν οἰκονομικὴ ζωή, τὴν κατάσταση τῆς ὑγείας καὶ τὴν ἐσωτερικὴ καὶ ἐξωτερικὴ ἀσφάλεια τῆς χώρας, δὲν θὰ μποροῦσε νὰ προβεῖ σὲ ἄλλη ἐπιλογή. Ὅποια κυβέρνηση κι ἂν ἦταν στὴν θέση της, θὰ ἔκανε τὸ ἴδιο». (Yearbook of the International Law Commission, 1980, v.l., σέλ.25).
Τὸ ἐπιστέγασμα ἦρθε μὲ τὸ ὑπόμνημα ποὺ κατέθεσε στὸ Διεθνὲς Δικαστήριο ὁ νομικὸς ἐκπρόσωπος τῆς Ἑλληνικῆς κυβέρνησης τὸ 1938, ὅπου τόνισε τὰ αὐτονόητα :
«Ἐνίοτε, μπορεῖ νὰ ὑπάρξει μία ἔκτακτη κατάσταση, ἡ ὁποία κάνει ἀδύνατο γιὰ τὶς Κυβερνήσεις νὰ ἐκπληρώσουν τὶς…
ὑποχρεώσεις τους πρὸς τοὺς δανειστὲς καὶ πρὸς τὸν Λαό τους. Οἱ πόροι τῆς χώρας εἶναι ἀνεπαρκεῖς γιὰ νὰ ἐκπληρώσουν καὶ τὶς δύο ὑποχρεώσεις ταυτόχρονα. Εἶναι ἀδύνατον νὰ πληρώσει μία Κυβέρνηση τὸ χρέος καὶ τὴν ἴδια στιγμὴ νὰ παρασχεθεῖ στὸν λαὸ ἡ κατάλληλη διοίκηση καὶ οἱ ἐγγυημένες συνθῆκες γιὰ τὴν ἠθική, κοινωνικὴ καὶ οἰκονομικὴ ἀνάπτυξη. Πρέπει νὰ ἐπιλέξει ἀνάμεσα στὰ δύο. Καὶ φυσικά, τὸ καθῆκον τοῦ Κράτους νὰ ἐξασφαλίσει τὴν εὔρυθμη λειτουργία τῶν βασικῶν δημοσίων ὑπηρεσιῶν, ὑπερτερεῖ ἔναντί της πληρωμῆς τῶν χρεῶν της. Ἀπὸ κανένα κράτος δὲν ἀπαιτεῖται νὰ ἐκπληρώσει, μερικὰ ἢ ὁλικά, τὶς χρηματικές του ὑποχρεώσεις, ἂν αὐτὸ θέτει σὲ κίνδυνο τὴν λειτουργία τῶν δημοσίων ὑπηρεσιῶν του κι’ ἔχει σὰν ἀποτέλεσμα τὴν ἀποδιοργάνωση τῆς διοίκησης τῆς χώρας (σᾶς θυμίζει κάτι;). Στὴν περίπτωση ποὺ ἡ ἀποπληρωμὴ τῶν χρεῶν θέτει σὲ κίνδυνο τὴν οἰκονομικὴ ζωὴ καὶ τὴ διοίκηση, ἡ Κυβέρνηση εἶναι ὑποχρεωμένη νὰ διακόψει ἢ καὶ νὰ μειώσει τὴν ἐξυπηρέτηση τοῦ χρέους»!
Το Διεθνές Δικαστήριο πείστηκε από τα ελληνικά επιχειρήματα και δικαίωσε τη χώρα μας, δημιουργώντας ένα νομικό δεδικασμένο στο οποίο στηρίχτηκε η Αργεντινή το 2003, στο δικό της αγώνα κατά των δανειστών της.
Τα συμπεράσματα δικά σας…
