Το μάσημα του ωμού κρέατος σε κομματάκια μετά την εφεύρεση των λίθινων εργαλείων είναι ο καθοριστικός παράγοντας που διευκόλυνε την κατανάλωση θρεπτικής τροφής, σμίκρυνε το πρόσωπο και τα δόντια των προγόνων μας και, τελικά, μέσα από αυτήν την αλλαγή στην ανατομία του προσώπου, διευκόλυνε την εξέλιξη της ανθρώπινης γλώσσας και του εγκεφάλου. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, σύμφωνα με την οποία δεν ήταν το μαγείρεμα ο παράγοντας-κλειδί για την ανθρώπινη εξέλιξη (μια εναλλακτική θεωρία), αλλά το πιο εύκολο μασούλημα του κομμένου ωμού κρέατος σε σχέση με τα ωμά φυτά.
Έτσι, οι άνθρωποι έπαψαν να περνάνε όλη τη μέρα τους μασουλώντας, όπως κάνουν μέχρι σήμερα οι στενότεροι συγγενείς μας, οι χιμπατζήδες που μασάνε τουλάχιστον έξι ώρες. Συγκριτικά, οι σημερινές πρωτόγονες ανθρώπινες φυλές μασάνε περίπου το 5% της μέρας (1,2 ώρες), ενώ οι πολιτισμένοι μερικά μόνο λεπτά μέσα στο 24ωρο (με εξαιρέσεις βεβαίως!).
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, με επικεφαλής τον καθηγητή εξελικτικής ανθρωπολογίας Ντάνιελ Λίμπερμαν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature”, εκτιμούν ότι το μαγείρεμα εμφανίσθηκε πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια και έγινε συνήθεια περίπου πριν από 500.000 χρόνια.
Όμως ήδη πριν από τουλάχιστον δύο εκατομμύρια χρόνια ο «Όρθιος ‘Ανθρωπος» (Homo erectus) είχε αναπτύξει μικρότερα σαγόνια και δόντια, πιο αδύναμους μυς για μάσημα της τροφής και μικρότερο έντερο για την πέψη. Θεωρείται σίγουρο ότι πριν από 2,5 εκατ. χρόνια οι πρόγονοί μας έτρωγαν συχνά ωμό κρέας.
Όλες αυτές οι αλλαγές, κατά τη νέα μελέτη, μπορούν να αποδοθούν στο ότι κάποια στιγμή οι άνθρωποι άρχισαν να τρώνε μικρότερες ποσότητες πιο θρεπτικού φαγητού. Και αυτό -πολύ πριν το μαγείρεμα της τροφής- κατέστη δυνατό, επειδή οι πρόγονοί μας κατάφεραν, με τη βοήθεια των εργαλείων, να κόβουν σε κομμάτια το ωμό κρέας και έτσι να μασάνε μικρότερες μπουκιές και πιο εύκολα. Επίσης, με τα εργαλεία τους και το κοπάνημα μπορούσαν να κάνουν μια υποτυπώδη επεξεργασία των φυτών.
Οι ερευνητές επιβεβαίωσαν τη θεωρία τους κάνοντας πειράματα συγκριτικού μασουλήματος, βάζοντας εθελοντές να μασάνε ωμό κρέας κατσίκας (που είναι πολύ σκληρό) ή ωμά λαχανικά (καρότα, πατζάρια, γλυκοπατάτες). Ηλεκτρόδια με αισθητήρες στο πρόσωπο των εθελοντων κατέγραφαν τη μυική δύναμη που κατέβαλαν για να μασήσουν.
Αποδείχθηκε ότι η ωμή κατσίκα απαιτεί 39% λιγότερο μάσημα και 46% λιγότερη μυική δύναμη, από ό,τι το μάσημα των ωμών λαχανικών. Όταν όμως το κρέας κοβόταν σε μικρά κομματάκια, τα πράγματα βελτιώνονταν ακόμη περισσότερο υπέρ του κρέατος.
Σύμφωνα με την μελέτη, αν το ένα τρίτο της διατροφής των προγόνων μας αποτελείτο από κομματάκια ωμού κρέατος και τα δύο τρίτα από κοπανημένα φυτά, οι προϊστορικοί άνθρωποι θα χρειάζονταν να μασάνε 17% λιγότερο συχνά και 26% λιγότερο δυνατά.
Όπως είπε ο Λίμπερμαν, «το κρέας απαιτεί μικρότερη μυική δύναμη για το μάσημά του ανά θερμίδα από ό,τι τα σκληρά φυτά που θα υπήρχαν στην εποχή των προγόνων μας. Η αναποτελεσματικότητα των δοντιών να κόψουν το ωμό κρέας θα είχε περιορίσει την κατανάλωσή του, ώσπου εφευρέθηκαν τα εργαλεία πριν από περίπου 3,3 εκατομμύρια χρόνια».
