Ο Χίτλερ κατέλαβε σχεδόν αμαχητί τη Δανία στις 10 Απριλίου του 1940. Αμέσως μετά επειγόταν να κατακτήσει τη Νορβηγία, διότι εκεί υπήρχε ένα εργοστάσιο που κατασκεύαζε το βαρύ ύδωρ, που ήταν απαραίτητο για την κατα-σκευή ατομικής βόμβας.
Οι προσπάθειες των Γερμανών για την κατασκευή ατομικού όπλου ήταν άκρως μυστικές και οι σύμμαχοι δεν μπορούσαν να μάθουν σε ποιό στάδιο βρίσκονταν οι Γερμανοί για την κατασκευή ατομικού όπλου.
Τότε οι επιστήμονες των συμμάχων ζήτησαν από την αμερικάνικη κυβέρνηση και την αγγλική να ενεργήσουν, ώστε να σταματήσει η παραγωγή βαρέως ύδατος, το οποίο βρισκόταν πλέον στα γερμανικά χέρια, αφού η Νορβηγία πε-ριήλθε στα στρατεύματα του Χίτλερ, ώστε να επιβραδύνουν οι ενέργειες του ιν-στιτούτου του Κάιζερ, που ήταν επιφορτισμένο με την κατασκευή ατομικής βόμ-βας.
Ήταν η άνοιξη του 1942. Ο πρόεδρος της Αμερικής, ο Ρούσβελτ μυστικά συνομίλησε με τον πρωθυπουργό της Αγγλίας, τον Τσώρτσιλ και απεφάσισαν οι Άγγλοι να ενεργήσουν σαμποτάζ στο εργοστάσιο της Νορβηγίας, ώστε να καθυστερήσει ή να μην είναι δυνατή η παραγωγή βαρέως ύδατος και επομένως ο Χίτλερ να μη μπορεί σύντομα να κατασκευάσει ατομική βόμβα.
Δέυτερον ον να αναφερθεί, οτι οι Άγγλοι στα 1941 είχαν προβεί στην απόφαση να βομβαρδίσουν με τη RAF το εργοστάσιο στη Νορβηγία, που παρήγαγε δύο στοι-χεία για ατομική βόμβα, αλλά εκρίθη ανέφικτο, διότι το εργοστάσιο των Γερμανών ήταν ανάμεσα σε βουνά και ήταν σχεδόν αθέατο από αέρος.
Το ηλεκτροχημικό εργοστάσιο βρισκόταν στην Τέλεμαρκ στην Νότια Νορβηγία, είχε τον τίτλο Νορσκ Υντρό και ήταν σε ύψος χιλίων μέτρων στο οροπέδιο Χαντανγκερβίντα. Ήταν το εργοστάσιο επάνω σε ένα απότομο βράχο. Παρήγαγε τρία στοιχεία, ηλεκτρική ενέργεια, αμμωνία και βαρύ ύδωρ στην αρχή σε πολύ μικρή ποσότητα.
Όταν οι χιτλερικοί κατέλαβαν τη Νορβηγία εξόπλισαν το εργοστάσιο με νέα μηχανήματα και εζήτησαν να αυξηθεί η παραγωγή του βαρέως ύδατος από τα τρία κιλά σε 300 και αργότερα σε 5000 κιλά, δείγμα ότι προετοιμάζονταν για την κατασκευή ατομικών βομβών.Πριν την ολοκληρωτική κατάληψη της Νορβηγίας η κυβέρνηση των Νορβηγών κατάφερε και διέφυγε στο Λονδίνο.
Στις αρχές Μαρτίου του 1942 το νορβηγικό επιβατικό πλοίο Γκαλτεσούντ κατελήφθη από Νορβηγούς αγωνιστές και οδηγήθηκε στη Σκωτία.Μεταξύ των επιβατών ήταν και ο Νορβηγός Εϊναρ Σκίναρλαντ, ο οποίος εργαζόταν στο φράγ-μα στη λίμνη Μος κοντά στο εργοστάσιο Νορσκ Υντρο. Κάποιος φίλος που εργα-ζόταν στο ηλεκτροχημικό εργοστάσιο ως εργοδηγός τον πληροφόρησε οτι οι Γερμανοί πλησιάζουν την παραγωγή 5 χιλιάδων κιλών βαρέως ύδατος.
Ο Ειναρ Σκίναρλαντ κρυφός αγωνιστής ζήτησε να δει κάποιο Άγγλο για να του μεταβιβάσει την πληροφορία του φίλου του, ότι οι Γερμανοί πλησιάζουν στην παραγωγή 5 χιλιάδων κιλών του βαρέως ύδατος.Οι μυστικές υπηρεσίες των Άγγλων άρπαξαν την ευκαιρία, εκπαίδευσαν τον Εϊναρ Σκίναρλαντ 15 μέρες στον ασύρματο, στην αποκρυπτογράφηση και στο να πέφτει με αλεξίπτωτο από αεροπλάνο και όλα αυτά μόνο σε 15 μέρες.
Τον ονόμασαν λοχία και τον εφοδίασαν με ένα εισιτήριο για αλλέρετούρ για το Όσλο και μία απόδειξη, οτι πλήρωσε στο ξενοδοχείο για 15 ημέρες παραμονής.Ύστερα στις 28 Οκτωβρίου του 1942 πέφτοντας με αλεξίπτωτο και το ασύρματό του στο οροπέδιο Χαρντανγερβίντα, τον έκρυψε σε μια καλύβα.
Την επομένη παρουσιάστηκε στην υπηρεσία του και είπε ότι έκαμε διακοπές στο Όσλο. Από το φίλο του που δούλευε ως εργοδηγός πληροφορήθηκε ότι οι Γερμανοί σκόπευαν να μεταφέρουν το βαρύ ύδωρ στη Γερμανία και οι μυστι-κές υπηρεσίες στο Λονδίνο αποφάσισαν να οργανώσουν επιχείρηση δολιοφθο-ράς στο εργοστάσιο της Νορβηγίας για την καταστροφή του
Στο σχεδιασμό της επιχείρησης για την καταστροφή του εργοστασίου στη Νορβηγία συνέβαλαν δύο επιστήμονες, ο Γιόμαρ Μπρούν που ήταν τεχνικός δι-ευθυντής στο Νορσκ Υντρο και ο καθηγητής Λέιφ Τρόνσταντ που παραιτήθηκαν και μετέβησαν στο Λονδίνο κρυφά. Αυτοί παρέδωσαν φωτογραφικό υλικό των εγκαταστάσεων του εργοστασίου, στοιχεία για την παραγωγή και την αποθή-κευση του βαρέως ύδατος και βάσει αυτών οι Άγγλοι κατασκεύασαν ένα ομοίω-μα του εργοστασίου.
Η οργάνωση της επιχείρησης απέβλεψε μία ομάδα από Νορβηγούς κομάντος θα έπεφταν με αλεξίπτωτα στην περιοχή Τέλεμαρκ και θα συναντούσε τον ονομασθέντα λοχία Σκίναρλαντ και θα συγκέντρωναν πληροφορίες για όλη την περιοχή και ύστερα θα κατέφευγαν στη Σουηδία.
Η πρώτη ομάδα αποτελείτο από 4 άτομα αξιωματικούς και λοχίες και αφού εκπαιδεύτηκαν, επιχείρησαν τρεις φορές να πέσουν κοντά στο εργοστάσιο, αλλά λόγω κακών καιρικών συνθηκών το αεροπλάνο δεν είχε ορατότητα να κατεβεί στο κατάλληλο ύψος για να ρίξει τους αλεξιπτωτιστές. Στο διάστημα αυτό ο ονο-μασθείς Νορβηγός λοχίας Σκίναρλαντ ειδοποιούσε, ότι οι Γερμανοί επείγονταν να μεταφέρουν το βαρύ ύδωρ στη Γερμανία.
Τελικά στις 19 Οκτωβρίου του 1942 ο Βρετανός πιλότος κατάφερε και στη 1 μετά τα μεσάνυχτα και από κατάλληλο ύψος έριξε με τα εφόδια τους τρεις Νορβηγούς κομάντος, οι οποίοι συνάντησαν το λοχία Σκίναρλαντ και προσπάθησαν να βρουν το κατάλληλο μέρος, όπου θα έπεφταν οι εκπαιδευθέντες Άγγλοι κομάντος. Επέλεξαν την περιοχή Σκύλαντ πλησίον της λίμνης Μος.
Εν τω μεταξύ οι 34 δολιοφθορείς Άγγλοι τελείωσαν την εκπαίδευσή τους, επεβιβάσθηκαν σε δύο ανεμόπτερα τα οποία ρυμουλκούσαν δύο βομβαρδιστικά. Όταν πλησίαζαν στον τόπο ρίψης των δολιοφθορέων ξέσπασε θύελλα και το ένα βομβαρδιστικό καρφώθηκε στην κορυφή ενός βουνού και όλοι σκοτώθηκαν, το δε άλλο ανεμόπτερο έκανε αναγκαστική προσγείωση, διότι κόπηκε το συρμα-τόσχοινο. Τελικά και οι 17 κομάντος σκοτώθηκαν από τους Γερμανούς καθώς πλησίαζαν προς το εργοστάσιο παρασκευής του βαρέως ύδατος.
Παρά τις απώλειες οι Άγγλοι απεφάσισαν να στείλουν μια εξαμελή ομάδα με Νορβηγούς κομάντος. Το εργοστάσιο ήταν κτισμένο κοντά στη λίμνη Τιν. Η προσγείωση των κομάντος έγινε κανονικά. Όμως το εργοστάσιο ήταν πέριξ αυ-τού ναρκοθετημένο και οι Νορβηγοί κομάντος επέλεξαν τη σιδηροτροχιά του τραίνου που έφθανε ως το εσωτερικό του εργοστασίου. Ήταν η 16η Φεβρουαρί-ου του 1943.
Το εργοστάσιο φυλασσόταν από 17 Γερμανούς. Ήταν περασμένα μεσάνυχτα της 26ης Φεβρουαρίου. Οι τρεις κομάντος πλησίασαν σε μία πόρτα που φυλασσόταν με λουκέτο. Έκοψαν την αλυσίδα και προχώρησαν σε ένα τούνελ από το οποίο διέρχονταν οι σωλήνες με τις καλωδιώσεις του ρεύματος. Έβαλαν τις ε-κρηκτικές ύλες και ενδότερα σε μηχανήματα και απεχώρησαν. Οι εκρήξεις ήταν φοβερές. Καταστράφηκαν μηχανήματα, αλλά το βαρύ ύδωρ που ήταν 3500 λί-τρα στα υπόγεια δεν έπαθε τίποτα.
Οι δολιφθορείς ήταν τόσο καλά εκπαιδευμένοι και είχαν εντολή ακόμα και με απώλεια της ζωής να καταστρέψουν το εργοστάσιο. Αν συνελαμβάνονταν από τους Γερμανούς είχαν μαζί τους ένα χάπι, ώστε ακαριαίως να πεθάνουν για να μη βασανιστούν. Πριν περάσουν από τη Νορβηγία στη Σουηδία πληροφορή-θηκαν, ότι 1000 λίτρα καταστράφηκαν και οτι οι Γερμανοί δεν επισκευάζουν το εργοστάσιο, αλλά συσκευάζουν τα απαραίτητα μηχανήματα και τα 3500 λίτρα βαρέως ύδατος για να μεταφερθούν στη Γερμανία και εκεί, να κατασκευάσουν το υπερόπλο της ατομικής βόμβας.
Μόνο ένας Νορβηγός συνελήφθη που θεωρήθηκε ύποπτος και οδηγείτο με άλλους σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως. Καθώς μεταφερόταν πήδηξε από το στρατιωτικό όχημα. Τελικά αεροπορικώς κατέφυγε στην Αγγλία.
Στη Νορβηγία ο Σκίναρλαντ και ο Χάουκελιντ παρακολουθούσαν τις επισκευές στο εργοστάσιο και διαπίστωσαν, ότι οι Γερμανοί ξανάρχισαν την παραγωγή βαρέως ύδατος.
Τότε αποφασίστηκε από κοινού με την Αμερική να βομβαρδιστεί το εργοστάσιο από αέρος ημέρα με 155 αμερικάνικα βομβαρδιστικά και πράγματι η επιχείρηση έγινε. Οι καταστροφές ήταν μεγάλες αλλά 3500 λίτρα βαρέως ύδατος σώθηκαν και μερικά μηχανήματα.
Τότε οι Γερμανοί απεφάσισαν να μεταφέρουν το διασωθέν βαρύ ύδωρ και μερικά μηχανήματα στο Αμβούργο. Ήταν 20 Φεβρουαρίου του 1943. Οι Νορβη-γοί Κνουτ, Λίερ, Χάνσεν, Ρόρφ Σόρλι και ένας οδηγός επιβιβάστηκαν σε ένα φορ-τηγάκι που ήταν εφοδιασμένο με πλαστή άδεια. Παρά τους ελέγχους έφθασαν στην αποβάθρα της λίμνης Τιν.
Το πλοίο έφθασε την καθορισμένη ώρα και έδεσε στην αποβάθρα. Φορτώ-θηκαν 39 ειδικά δοχεία με 14 τόνους λίτρα βαρέως ύδατος και ειδικά μηχανήματα. Πριν όμως φορτωθούν τα κιβώτια οι δύο κομάντος τοποθέτησαν τα εκρηκτι-κά τους και τα ρύθμισαν να εκραγούν κατά τις 10.45 και έφυγαν εσπευσμένως. Τα κιβώτια έφθασαν στο πλοίο με τα θωρακισμένα βαγόνια, αφού ως εκεί έφθαναν και οι σιδηροτροχιές του τραίνου.
Η ώρα ήταν περίπου 10.50 και καθώς το πλοίο έπλεε στο βαθύτερο σημείο της λίμνης ακούστηκαν φοβερές εκρήξεις. Όλο το βαρύ ύδωρ και τα μηχανήματα στα κιβώτια καταστράφηκαν.
Ο εγωπαθής Χίτλερ παρασυρμένος από την εγωπάθειά του ανήγγειλε, ότι ετοίμαζε το υπερόπλο και ότι θα κέρδιζε τον πόλεμο. Με τη δολιοφθορά στο πλοίο οι Γερμανοί έχασαν κάθε ελπίδα για την κατασκευή του υπερόπλου, της ατομικής βόμβας.
Τελικά η ατομική βόμβα έγινε και δοκιμάστηκε στην έρημο των Ηνωμένων Πολιτειών και ο Τρούμαν έριξε μία στη Χιροσίμα και μία στο Ναγκασάκι και έληξε οριστικά ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος που κράτησε από το 1939-1945.
Κώστας Καντάς
