Η Τουρκία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα πολυσύνθετο σκηνικό συγκρούσεων, που περιλαμβάνει την εμπλοκή της σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στην επικράτεια γειτονικών χωρών, αλλά και τρομοκρατικές επιθέσεις στο εσωτερικό της.
Το εκρηκτικό περιβάλλον, που απειλεί να αποσταθεροποιήσει πολιτικά και οικονομικά την Τουρκία, προκαλεί εύλογη ανησυχία και στην Ελλάδα. Οι κίνδυνοι είναι πολλοί. Ενδεχόμενη εθνικιστική έξαρση στη γειτονική χώρα μπορεί να προκαλέσει τριγμούς στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μέσω μιας απόπειρας εξαγωγής της κρίσης, ενώ είναι πιθανή και μια επιδείνωση της ήδη δραματικής κατάστασης που παρατηρείται με τη ροή προσφύγων στην ελληνική επικράτεια.
«Οι επιπτώσεις για την Ελλάδα από μια τεράστια εισδοχή προσφύγων θα ήταν τεράστιες. Το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ πρέπει να κινηθούν άμεσα και να την βοηθήσουν ώστε να είναι σε θέση να διαχειρισθεί αυτό το βάρος, ιδιαίτερα τη στιγμή που η οικονομική κατάσταση στη χώρα είναι τόσο άσχημη», τονίζει στην «Κ» ο πρώην διοικητής του ΝΑΤΟ, ναύαρχος Τζέιμς Σταυρίδης.
Το παζλ καθίσταται ακόμη πιο περίπλοκο από την παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα στην Τουρκία, καθώς δύο μήνες μετά τις βουλευτικές εκλογές του περασμένου Ιουνίου δεν έχει ακόμη σχηματισθεί κυβέρνηση και αν αυτό δεν συμβεί μέχρι την Κυριακή, θα προκηρυχθούν νέες εκλογές. Πάντως, οι προσπάθειες συνεχίζονται και διαφαίνεται το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός «Μεγάλου Συνασπισμού» από το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και τους κεμαλιστές του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος.
«Εάν η Τουρκία διολισθήσει στη βία, θα πληγεί η σταθερότητα της χώρας και θα υπάρξει εθνικιστική έξαρση που θα δυσχεράνει κάθε προοπτική επίλυσης του Κυπριακού, αλλά και συνέχισης του θετικού κλίματος στις διμερείς ελληνοτουρκικές σχέσεις», επισημαίνει στην «Κ» ο επικεφαλής του Κέντρου Οικονομικής και Εξωτερικής Πολιτικής της Κωνσταντινούπολης, Σινάν Ουλγκέν, ο οποίος υπογραμμίζει επίσης την οικονομική διάσταση: «Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα έχει ωφεληθεί από την ακμάζουσα τουρκική οικονομία, τόσο από επενδύσεις όσο και από τη μεγάλη αύξηση των Τούρκων τουριστών που επισκέπτονται τα ελληνικά νησιά. Υπό αυτό το πρίσμα, η πολιτική και οικονομική αποσταθεροποίηση της Τουρκίας θα πλήξει σημαντικά την Ελλάδα».
Τα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία, αλλά και το Κουρδικό, έχουν πιάσει φωτιά. Η στρατηγική διαφοροποίηση σε σχέση με τη στάση της Δύσης και οι τακτικές παλινδρομήσεις που εξόργιζαν την Ουάσιγκτον δείχνουν να έχουν φθάσει στο τέλος τους. Επειτα από δύο χρόνια κατά τα οποία η Αγκυρα και το ISIS απέφευγαν να συγκρουσθούν θεωρώντας ότι η μεταξύ τους στρατιωτική αντιπαράθεση θα αποδυνάμωνε και τις δύο πλευρές, η τουρκική κυβέρνηση άρχισε πολεμικές επιχειρήσεις κατά της τρομοκρατίας που περιλαμβάνουν αεροπορικές επιδρομές εναντίον μαχητών του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, αλλά και των ανταρτών του ΡΚΚ στο βόρειο Ιράκ.
Αν και η Τουρκία λεκτικά τασσόταν υπέρ του αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους, δεν είχε συμμετάσχει σε αυτόν επιχειρησιακά, ενώ δεν επέτρεπε ούτε τη χρήση των βάσεών της γι’ αυτόν τον σκοπό. Ο Ερντογάν θεωρούσε ότι ο κύριος εχθρός της Τουρκίας είναι το καθεστώς Ασαντ στη Συρία και όχι το ISIS την απήχηση και ενίσχυση του οποίου απέδιδε στη δυσφορία των Σουνιτών με το αλεβιτικό καθεστώς του Ασαντ.
«Η εξελισσόμενη σύγκρουση της Τουρκίας με το ΡΚΚ και με το ISIS αφορά και την Ελλάδα», επισημαίνει στην «Κ» ο διευθυντής του German Marshall Fund για την Ευρώπη, Ιαν Λέσερ. «Ως σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και ως γείτονας η Ελλάδα έχει ίδιον όφελος από την ασφάλεια και τη σταθερότητα της Τουρκίας και προσβλέπει σε μια πολυμερή προσέγγιση της κατάστασης. Τα ελληνικά συμφέροντα θα πληγούν από μια έξαρση του τουρκικού εθνικισμού, τη δημιουργία ενός αισθήματος ανασφάλειας και τι μπορεί να σημαίνει μια τέτοια εξέλιξη για την οικονομία της Τουρκίας, αλλά και για τη σχέση της με την Ε.Ε.».
Για την εκρηκτική κατάσταση στα σύνορα της Τουρκίας με το Ιράκ και τη Συρία δεν ανησυχεί μόνον η Ελλάδα. Ελλοχεύουν κίνδυνοι για ολόκληρη τη Δύση. Ο ναύαρχος Σταυρίδης εκτιμά ότι «η κατάσταση στη Συρία και στο Ιράκ εξακολουθεί να είναι σε αρνητική κατεύθυνση, καθώς η μηχανή του Ισλαμικού Κράτους διατηρεί υπό τον έλεγχό της σημαντικά τμήματα και των δύο χωρών και οι επιτυχείς αντεπιθέσεις είναι λίγες». Χαιρετίζει τη στροφή της Αγκυρας, αλλά επισημαίνει την αναγκαιότητα συνολικής αντιμετώπισης του φαινομένου: «Η ουσιαστική ένταξη της Τουρκίας στη συμμαχία με συμμετοχή σε αεροπορικές επιδρομές και παροχή πρόσβασης στις βάσεις της είναι υποβοηθητική, αλλά απαιτείται μεγαλύτερη προσπάθεια από όλη τη Συμμαχία».
Σειρά επιθέσεων από τρομοκράτες
Η εκτεταμένη αναταραχή στη χώρα περιλαμβάνει τρομοκρατικές επιθέσεις όπως αυτή κατά του αμερικανικού προξενείου στην Κωνσταντινούπολη από το Επαναστατικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Μέτωπο, που αναλαμβάνοντας την ευθύνη υποσχέθηκε πως «ο αγώνας θα συνεχισθεί έως ότου ο ιμπεριαλισμός και οι συνεργάτες του εγκαταλείψουν τη χώρα μας και κάθε εκατοστό του εδάφους μας απελευθερωθεί από τις αμερικανικές βάσεις». Επίσης, τουλάχιστον οκτώ άνθρωποι σκοτώθηκαν σε επιθέσεις εναντίον τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας, εβδομάδες αφότου η Αγκυρα άρχισε τις επιχειρήσεις εναντίον του ΙSIS και των Κούρδων. Σε συνοικία της Κωνσταντινούπολης, ένα όχημα γεμάτο εκρηκτικά χρησιμοποιήθηκε σε επίθεση εναντίον αστυνομικού τμήματος, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό τριών αστυνομικών και επτά πολιτών. Ενας από τους δράστες σκοτώθηκε στη διάρκεια της βομβιστικής επίθεσης, ενώ δύο άλλοι κι ένας αστυνομικός σκοτώθηκαν στην ανταλλαγή πυρών που ακολούθησε. Επίσης, τέσσερις αστυνομικοί σκοτώθηκαν όταν το τεθωρακισμένο όχημά τους επλήγη από εκρηκτικά σε δρόμο της Σιλώπης, ενώ ένας στρατιώτης σκοτώθηκε και επτά τραυματίστηκαν όταν Κούρδοι αντάρτες άνοιξαν πυρ εναντίον στρατιωτικού ελικοπτέρου στη Σιρνάκ. Αντιμέτωπο με ένα πολεμικό σκηνικό, το καθεστώς Ερντογάν προχώρησε σε εκατοντάδες συλλήψεις υπόπτων.
