Ήταν την 1η Μαΐου 1776 όταν ο νομομαθής και πολυπράγμων νομικός, θεολόγος και φιλόσοφος Γιόχαν Άνταμ Βαϊσχάουπτ θα ίδρυε το Τάγμα των Perfectibilists, που θα μετονομαζόταν αργότερα σε «Βαυαροί Πεφωτισμένοι» (Illuminati), υιοθετώντας το μυστικιστικό όνομά του.
Ο σκοπός της εταιρίας ήταν η εγκαθίδρυση μιας Νέας Τάξης Πραγμάτων μέσω της επιστήμης, της τεχνολογίας και της οικονομίας, μιας τάξης που απέρριπτε τόσο τον μοναρχισμό όσο και το Βατικανό, αν και στην πορεία οι Ιλουμινάτι του έμελλε να γίνουν αρχέτυπο μασονικής συνωμοσίας και παρασκηνιακών διαβουλεύσεων.
Ο Γερμανός στοχαστής και καθηγητής Νομικής ήταν ένα από τα πλέον φωτισμένα πνεύματα της Γερμανίας και αποκαλούνταν «Αδερφός Σπάρτακος» στο εσωτερικό των Πεφωτισμένων
Οι κοσμοπολίτικες και αντικληρικές δοξασίες δονούν τη νέα σέχτα, η οποία με πρόταγμα το διαβόητο «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» του Βαϊσχάουπτ φτιάχνει πυρήνες για τη μύηση νέων μελών στο απόκρυφο τάγμα. Ο ιδρυτής του, σε άμεση συνεννόηση με τους ευγενείς της Βαυαρίας, καταφέρνει να σώσει εκατοντάδες κυνηγημένους Ιησουίτες από τα πέρατα της Ευρώπης, την ίδια ώρα που ο μυστικός πυρήνας των Ιλουμινάτι θα συμβάλει καθοριστικά λίγο αργότερα στην οργάνωση της αστικής εξέγερσης που θα έμενε γνωστή ως Γαλλική Επανάσταση.
Όσο για τη δομή του τάγματός του, όπου κανένα χαμηλόβαθμο μέλος δεν γνώριζε τον ανώτερό του, έμελλε να λειτουργήσει ως ιδανικό μοντέλο οργάνωσης για κάθε παραστρατιωτικό και παρακρατικό κίνημα του κόσμου, βρίσκοντας αργότερα τη θέση της στις τρομοκρατικές οργανώσεις του σήμερα.
Το 1784 μια σειρά από τα ερμητικά γραπτά του έγιναν γνωστά και θεωρήθηκαν εν πολλοίς ανατρεπτικά και σκανδαλώδη, την ίδια ώρα που οι Πεφωτισμένοι απαγορεύτηκαν στο βασίλειο της Βαυαρίας. Ο διαπρεπής καθηγητής Βαϊσχάουπτ έχασε τη θέση του στο πανεπιστήμιο και αναγκάστηκε να τραπεί σε φυγή, αν και βρήκε τελικά καταφύγιο σε μυημένο στη σέχτα του αριστοκράτη, όπου και έγραψε μια πληθώρα βιβλίων για τα χρονικά, τη δράση και τη φιλοσοφία των Ιλουμινάτι του.
Ως πνεύμα διαπνεόμενο από τα κελεύσματα του Διαφωτισμού αλλά και ένας από τους μεγαλύτερους συνωμότες που γνώρισε ποτέ ο κόσμος, ο Βαϊσχάουπτ συνεχίζει να διχάζει την ιστορική ετυμηγορία και τελεσίδικη απόφαση για το ποιον του δεν υπάρχει μέχρι και σήμερα. Κι αν η μυστικιστική φύση του τάγματός του ήταν σαφώς επιβεβλημένη από τη σκοτεινή εποχή όπου έδρασε, οι Ιλουμινάτι έμελλε να μετατραπούν σε κάτι που θα ξέφευγε από τα χέρια του…
Ο Βάισχαουπτ μυήθηκε στον Ελευθεροτεκτονισμό το 1774, είτε στο Ανόβερο είτε στο Μόναχο, καθώς ως πνεύμα ελεύθερο κινδύνευε από τη δημόσια διακίνηση των αρχών του Διαφωτισμού. Τα αντικληρικά του αισθήματα ήταν εξάλλου ήδη γνωστά στην τοπική κοινωνία και δεν ήταν λίγοι αυτοί που δεν έβλεπαν με καλό μάτι τις νεωτεριστικές απόψεις του κυρίου καθηγητή. Κάποια στιγμή φέρεται πάντως να διαφωνεί με τους Μασόνους και να διαμαρτύρεται πως κανείς τους δεν κατάλαβε ποτέ τη σημασία του τελετουργικού και των αποκρυφιστικών διδαχών.
Τότε είναι που παίρνει την απόφαση να ιδρύσει το δικό του τάγμα, εγκαινιάζοντας με πάσα ερμητική επισημότητα τον Μάιο του 1776 το «Order of Perfectibilists», το οποίο θα γίνει ωστόσο γνωστό ως «Ordo Illuminati Bavarensis» και τελικά «Illuminati». Στην πρώτη αυτή τελετή μύησης ήταν παρόντες μόλις πέντε άνθρωποι, αν και το τάγμα κέρδιζε συνεχώς έδαφος από τις άλλες μυστικές εταιρίες και μόλις σε έναν χρόνο θα υπήρχαν παραρτήματά του σε όλη τη Γερμανία, αλλά και στην Αυστρία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ουγγαρία και την Ελβετία.
Οι πραγματικοί σκοποί των Ιλουμινάτι περιβάλλονται ωστόσο από πέπλο μυστηρίου, καθώς τα αντικληρικά και αντιμοναρχικά αισθήματα των μελών έχουν μεταφραστεί κατά το δοκούν. Αριστεροί μελετητές τους ήθελαν να μάχονται για ένα είδος κομμουνιστικής ουτοπίας, αναρχικοί θεωρητικοί τους είδαν ως υπέρμαχους του αναρχισμού και της αμεσοδημοκρατίας, την ίδια στιγμή που οι συνωμοσιολογικές πένες έκαναν λόγο για σατανιστική σέχτα που έψαχνε να κυριαρχήσει στον κόσμο φέρνοντας το βασίλειο του Εωσφόρου στη Γη. Ξέρουμε ότι ο ίδιος ο Βαϊσχάουπτ είχε εχθρικά αισθήματα απέναντι στο Βατικανό και τις ευρωπαϊκές μοναρχίες, δεν ήταν ωστόσο άθεος, καθώς η βαθύτατη ευσέβεια και η ένθεη φύση του ήταν γνωστή σε όλους.
Όσο για την αντιβασιλική ρητορεία του, ξέρουμε ότι δεν έμεινε μόνο στα λόγια. Το 1784 οι Ιλουμινάτι προσπάθησαν να ανατρέψουν τους Αψβούργους, αν και τα πραξικοπηματικά σχέδιά τους ανατράπηκαν από τους βασιλικούς πράκτορες που είχαν διεισδύσει στους Πεφωτισμένους. «Η λύτρωση δεν έγκειται σε δυνατούς θρόνους που υπερασπίζονται με ξίφη», θα πει ο Βαϊσχάουπτ λίγο πριν από το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης.
Η υπόγεια δράση των Ιλουμινάτι που έθεσε σε ευθεία αμφισβήτηση την εξουσία του Εκλέκτορα της Βαυαρίας, Κάρολου Θεόδωρου, και η σφοδρή αντικληρική τους δράση δεν θα μπορούσε παρά να τους κάνει εχθρό όλων, τόσων των μοναρχών όσο και της πανίσχυρης Καθολικής Εκκλησίας. Κι έτσι τον Ιούνιο του 1784 όλες οι μυστικές εταιρίες της Βαυαρίας τέθηκαν εκτός νόμου και απαγορεύτηκε η δράση τους. Η κάρτα μέλους σε τέτοια τάγματα τιμωρούνταν με θάνατο.
