Δύσκολο εγχείρημα αποδεικνύεται η εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος ή αλλιώς του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) όπως , μετονομάστηκε πρόσφτατα από 1.1.2017 σε όλη την χώρα.
Δύο μήνες πριν την υλοποίηση του εγχειρήματος που θα επιχειρήσει να αποκαταστήσει ένα εισόδημα πάνω από το όριο της φτώχειας σε νοικοκυριά που ζουν σήμερα σε συνθήκες απόλυτης ένδειας, το οικονομικό επιτελείο και οι δανειστές συζητούν ακόμη για την χρηματοδότηση του.
Από τα 760 εκ ευρώ που προβλέπει ο προϋπολογισμός του επόμενου ύψους χρόνου υπάρχουν διαθέσιμα μόνο τα 300 εκ ευρώ σύμφωνα με τους δανειστές και τα 420-450 εκ ευρώ σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο το οποίο ελπίζει σε πρόσθετη χρηματοδότηση της υπέρβασης του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2017. Συνεπώς υπάρχει ένα κενό από 300 έως και 450 εκ ευρώ που πρέπει να κλείσει με μόνιμους πόρους αφού το ΚΕΑ θα αποτελεί ένα κομμάτι της κοινωνικής πολιτικής και όχι ένα έκτακτο βοήθημα..
Στην σύσκεψη που έγινε χθες το απόγευμα στο υπουργείο οικονομικών με την συμμετοχή του υπουργού εργασίας κ. Γιώργου Κατρούγκαλου και της αρμόδιας αναπληρώτριας υπουργού επιλέχθηκαν τρείς πηγές χρηματοδότησης:
1. Την αναθεώρηση των συνολικών δαπανών του προϋπολογισμού (spending review ) σε όλα τα υπουργεία . Το ποσό που θα εξοικονομηθεί θεωρείται ότι μπορεί να χρηματοδοτεί σε σταθερή βάση ένα μεγάλο μέρος του ΚΕΑ κυρίως από το 2018 και μετά . Ωστόσο θα αποτελέσει δύσκολή άσκηση αφού τα περιθώρια είναι περιορισμένα αφού πολλά από τα υπουργεία πάσχουν στην λειτουργία τους από υποχρηματοδότηση.
2. Τον περιορισμό ή την κατάργηση προνοιακών επιδομάτων που σήμερα δίνονται για να καλύψουν τον ίδιο σκοπό με αυτόν του ΚΕΑ . Τα συναρμόδια υπουργεία εργασίας και οικονομικών συμφώνησαν να μην επηρεαστούν τα οικογενειακά πολυτεκνικά και αναπηρικά επιδόματα καθώς και το επίδομα θέρμανσης τα οποία θα μείνουν ως έχουν. Στην σειρά της αναθεώρησης περνούν τα επιδόματα για τους φοιτητές , ενοικίου , τροφής τα οποία μάλλον θα αντικαταστήσει μόνιμα το ΚΕΑ.
3. Την περικοπή των φοροαπαλλαγών που ισχύουν σήμερα με εξαίρεση το αφορολόγητο για μισθωτούς και συνταξιούχους . Εδώ η παρέμβαση θα πρέπει να είναι χειρουργική καθώς οι φορολογικές απαλλαγές που συνεχίζουν να ισχύουν είναι λίγες και «στοχευμένες» . Συγκεκριμένοι σε ισχύ βρίσκονται:
1) Οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ που ισχύουν για το ηλεκτρικό ρεύμα, το φυσικό αέριο και την ύδρευση.
2) Η απαλλαγή των εκπαιδευτικών και των ιατρικών υπηρεσιών από τον ΦΠΑ.
3) Οι εξαιρέσεις αγροτών και αλιέων από το κανονικό καθεστώς ΦΠΑ.
4) Τα αφορολόγητα όρια ύψους 150.000-300.000 ευρώ που ισχύουν στις περιπτώσεις γονικών παροχών ακίνητης περιουσίας, καθώς επίσης και στις περιπτώσεις κληρονομιών και δωρεών ακίνητης περιουσίας προς συγγενείς πρώτου βαθμού.
5) Τα αφορολόγητα όρια των 200.000-250.000 ευρώ που ισχύουν για τις μεταβιβάσεις, τις κληρονομιές, τις δωρεές και τις γονικές παροχές πρώτης κατοικίας.
6) Η απαλλαγή των αγροτεμαχίων, των αγρών, των βοσκοτόπων και των λοιπών εκτάσεων εκτός σχεδίων πόλεων ή οικισμών από τον συμπληρωματικό ΕΝ.Φ.Ι.Α.
7) Οι μερικές και οι ολικές απαλλαγές από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. που ισχύουν για φορολογούμενους με χαμηλά εισοδήματα, για ανάπηρους και πολύτεκνους.
8) Η εφαρμογή τεκμηρίων διαβίωσης μειωμένων κατά 30% για τους συνταξιούχους άνω των 65 ετών.
9) Οι απαλλαγές από την υπερφορολόγηση με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης οι οποίες ισχύουν για τους υποαπασχολούμενους και τους περιστασιακά απασχολούμενους, καθώς επίσης και για τους φορολογούμενους με πενιχρά εισοδήματα από τόκους ή και από ακίνητα.
10) Οι μερικές ή ολικές απαλλαγές πολλών επιδομάτων και αποζημιώσεων από τη φορολογία εισοδήματος.
11) Η αναστολή της επιβολής φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων.
12) Οι εξαιρέσεις ορισμένων κατηγοριών νομικών προσώπων από τη φορολογία εισοδήματος.
13) Οι απαλλαγές των αγροτικών επιδοτήσεων-ενισχύσεων μέχρι τα 12.000 ευρώ από τη φορολογία εισοδήματος.
14) Οι εξαιρέσεις ορισμένων εισοδημάτων από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
15) Οι απαλλαγές από το τέλος επιτηδεύματος για τους αγρότες και για τις μικρές επιχειρήσεις που εδρεύουν σε χωριά με πληθυσμό μέχρι 500 κατοίκους.
Ποιοι θα παίρνουν το επίδομα
Το επίδομα απευθύνεται σε νοικοκυριά που ζουν με εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχειας συνεπώς στα νοικοκυριά με ένα άτομο ή περισσότερα) που υποβάλλουν αίτηση για το πρόγραμμα Κ.Ε.Α θα μπορούν να ενταχθούν εφόσον πληρούν ταυτόχρονα 3 κύρια σύνολα κριτηρίων: διαμονής, εισοδηματικά κριτήρια και περιουσιακής κατάστασης. Συγκεκριμένα:
Α .Όλα τα μέλη του νοικοκυριού πρέπει να μένουν μόνιμα στην Ελλάδα
Δεύτερον, το συνολικό εισόδημα όλων των μελών του νοικοκυριού τους τελευταίους 6 μήνες (πριν από την υποβολή της αίτησης) πρέπει να είναι κατά από το όριο εισοδήματος που προβλέπεται για ένταξη στο πρόγραμμα.
Β .Το όριο εισοδήματος για ένταξη στο πρόγραμμα ποικίλλει ανάλογα με το μέγεθος του νοικοκυριού. Για παράδειγμα, ένα άτομο που διαμένει μόνο του θα μπορεί να ενταθεί στο πρόγραμμα αν το εισόδημα του κάτι τους 6 μήνες πριν από την υποβολή της αίτησης ήταν κάτω από 1.200 ευρώ (δηλαδή 200 ευρώ ανά μήνα κατά μέσο όρο
Γ .Η φορολογητέα αξία των ακινήτων που ανήκουν σε πρόσωπο που υποβάλλει αίτηση ατομικά δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 90.000 ευρώ. Για ίνα τετραμελές νοικοκυριό — που αποτελείται από το σύζυγο, τη σύζυγο και 2 ανήλικα παιδιά — η φορολογητέα αξία των ακινήτων δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 135.000 ευρώ (για κάθε επιπλέον μέλος το όριο για τη φορολογήσιμη ακίνητη περιουσία αυξάνεται κατά 15.000 ευρώ). Η μέγιστη φορολογητέα αξία των ακινήτων για κάθε νοικοκυριό είναι 150.000 ευρώ.
Η συνολική αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων (για παράδειγμα, λογαριασμού ταμιευτηρίου, μετοχής, ομόλογα, κ.ο.κ) όλων των μελών του νοικοκυριού που έχουν δηλωθεί στο τελευταίο Ε1, δεν μπορεί να υπερβαίνει το εξαπλάσιο του εξαμηνιαίου εγγυημένου ποσού για κάθε τύπο νοικοκυριού.